تحلیل شکست ساختاری و بررسی روند تصادفی نرخ ارز در ایران

اقتصاددانان و سیاست گذاران تحلیل های تغییرات نرخ ارز و تراز پرداخت ها را مشتاقانه دنبال می کنند. برای تحلیل آثار و کاربردهای تغییرات نرخ ارز اقتصاددانان شاخص های نرخ ارز اسمی، واقعی و موثر را به کار می برند.چون اکثر کشورها نرخ ارز را به عنوان تعداد واحدهای پول خارجی به ازاء یک واحد پول داخلی تعریف می کنند. با توجه به اهمیت بحث نرخ ارز و شکست¬های ساختاری هدف این مطالعه این است تا به تحلیل شکست ساختاری در ایران و بررسی روند تصادفی نرخ ارز پرداخته شود.این مطالعه برای دوره 1373-1390 بررسی شده است. برای انجام این مطالعه ابتدا مانایی داده¬ها بررسی می¬شود. شواهد آماری ونتایج آزمون های دیکی-فولرتعمیم یافته و پرون نشان می دهند که تمام متغیر های مورد بررسی در سطح دارای ریشه واحد هستند.به عبارتی نرخ های ارز غیر ایستا بوده و حرکات تصادفی را دنبال می کنند.این نشان دهنده این است که بازار ارز ایران از کارآیی ضعیف برخوردار است. نتایج آزمون پرون با لحاظ تغییر ساختاری در سطح 1 درصد نشان دهندی کارآیی ضعیف، بازار ارز می باشد.تمام نتایج نشان می دهند که کارایی ضعیف بازار ارز برقرار می باشد و در نتیجه می توان بازار سلف ارز را تشکیل داد. برای آزمون نیمه قوی کارآیی بازار ارز از نرخ های ارز واقعی ماهانه بعد از اجرای یکسان سازی نرخ ارز، وتشکیل بازار بین بانکی ارز در سال 1381 استفاده شد. با این حال نتایج آزمون همگرایی بین نرخ های ارز نشان دهنده این موضوع است که با پذیرفته شدن نظام ارز شناور مدیریت شده باز هم بازار ارز دارای عدم کارآیی نیمه قوی است. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه واریانس در بلند مدت می توان با استفاده از روابط بین نرخ ها، نرخ ارز را پیش بینی کرد. و این نشان گر این مورد است که در صورت تشکیل بازار سلف این بازار کارا وعمیق نیست.در نهایت می¬توان گفت که فرضیه¬های این مطالعه رد می¬شوند.